Sukcesja w firmie rodzinnej
Sukcesja w firmie rodzinnej – profilaktyka
Firmy rodzinne nie są wyłącznie biznesami przynoszącymi zysk, ale podczas swojej działalności kierują się takimi wartościami jak stabilność, ciągłość prowadzenia działalności gospodarczej i jej dalszy rozwój. Po śmierci przedsiębiorcy, kontynuowanie przez członków rodziny działalności gospodarczej w dotychczasowych relacjach gospodarczych jest znaczne utrudnione. Każdy przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą powinien zadbać o przyszłość swojej firmy ustanawiając na wypadek swojej śmierci zarządcę sukcesyjnego.
Zarządca sukcesyjny
Ustanowienie zarządu sukcesyjnego pozwala osobie zarządcy zająć się prowadzeniem działalności natychmiast po śmierci przedsiębiorcy. Zawarte przed przedsiębiorcę umowy
z pracownikami oraz kontrahentami pozostają w mocy prawnej, nie dochodzi do wyrejestrowania podatnika VAT, firma kontynuuje dotychczasową metodę opodatkowania, a także nie wygasają wcześniej wydane zezwolenia, licencje i koncesje. Poza ekonomicznymi zaletami takiego rozwiązania, ustanowienie zarządcy sukcesyjnego ograniczy ryzyko wystąpienia konfliktu pomiędzy spadkobiercami, którzy do momentu działu spadku chcieliby podejmować decyzje związane
z prowadzeniem biznesu, co mógłby doprowadzić do antagonizowania konfliktów pomiędzy bliskimi, rozłamu w firmie oraz rodzinie.
Powołanie zarządcy sukcesyjnego
Zarządcę sukcesyjnego może powołać za swojego życia przedsiębiorca lub w ciągu 2 miesięcy od jego śmierci jego spadkobiercy. W pierwszym przypadku przedsiębiorca musi w formie pisemnego oświadczenia powołać zarządcę sukcesyjnego, który także na piśmie wyraża zgodę na bycie zarządcą sukcesyjnym po śmierci przedsiębiorcy. Następnie ustanowienie zarządu sukcesyjnego w firmie należy zgłosić do Centralnej Ewidencji Informacji o Działalności Gospodarczej. W drugim przypadku, tzw. mechanizmie awaryjnym, ustanowienie zarządu sukcesyjnego przez spadkobierców przedsiębiorcy lub małżonka będącego współwłaścicielem firmy dla ważności musi zostać potwierdzone notarialnie, a następnie zgłoszone do CEIDG. Procedura wpisu zarządu sukcesyjnego firmy jest bezpłatna, może zostać przeprowadzona w formie papierowej oraz online.
Zarządca sukcesyjny – prawa i obowiązki
Zarządca sukcesyjny wykonuje prawa i obowiązki zmarłego przedsiębiorcy, działając na rachunek spadkobierców, maksymalnie przez okres 2 lat. Zarządca sukcesyjny posługuje się własnymi danymi, a także firmą zmarłego przedsiębiorcy z dodatkowym oznaczeniem – „w spadku”. Do momentu wygaśnięcia ustanowionego zarządu, zarządca sukcesyjny jest stroną w postępowaniach administracyjnych, sądowych i w sprawach podatkowych. Zarządca sukcesyjnie nie odpowiada majątkiem osobistym za zobowiązania przedsiębiorstwa, działa na rachunek spadkobierców oraz proporcjonalnie do przysługującego im udziału w spadku wypłaca zysk.
Pełnienie funkcji zarządcy sukcesyjnego może być bezpłatne lub na podstawie odrębnej umowy może zarządcy przysługiwać wynagrodzenie. Zadaniem zarządcy poza prowadzeniem działalności gospodarczej jest sporządzenie i złożenie przed notariuszem inwentarza przedsiębiorstwa w spadku obejmującego składniki przedsiębiorstwa w spadku z podaniem ich wartości według stanu
i cen z chwili śmierci przedsiębiorcy oraz długi spadkowe związane z działalnością przedsiębiorcy.
Zarząd sukcesyjny ma charakter tymczasowy i wygasa z chwilą działu spadku obejmującą przedsiębiorstwo. Od chwili działu spadku konkretny spadkobierca jest zobowiązany do prowadzenia spraw przedsiębiorstwa. Należy zaznaczyć, że do wygaśnięcia zarządu dochodzi także w sytuacji, kiedy w przeciągu dwóch miesięcy od śmierci spadkodawcy, żaden ze spadkobierców przedsiębiorcy nie przyjął spadku.
Zarządca sukcesyjny może w każdej chwili zostać odwołany z pełnienia swojej funkcji przez spadkobierców lub podjąć rezygnację.