Na co zwracać uwagę w umowach?
Poniższym wpisem rozpoczynamy nową serię artykułów, w których będziemy zwracać uwagę przedsiębiorców na istotne zapisy w umowach, a co do których kontrahenci często nie przywiązują większej wagi, zwłaszcza jeżeli nie korzystają z bieżącej obsługi prawnej.
Zawarcie każdej umowy (nawet z najbardziej zaufanym kontrahentem) wiąże się z ryzykiem powstania sporu, który swój finał może znaleźć na sali sądowej. Powstaje zatem pytanie, który sąd będzie rozstrzygał taki spór.
Sąd właściwy do prowadzenia sporu
Podstawowa zasad wyrażona w Kodeksie postępowania cywilnego stanowi, że powództwo przeciwko osobie prawnej lub innemu podmiotowi nie będącemu osobą fizyczną wytacza się według miejsca ich siedziby.
Przykład: Spółka A mająca siedzibę w Gdańsku pozywa Spółkę B, której siedziba mieści się w Katowicach. Właściwy będzie zatem jeden z katowickich sądów.
Natomiast powództwo o zawarcie umowy, ustalenie jej treści, o zmianę umowy oraz o ustalenie istnienia umowy, o jej wykonanie, rozwiązanie lub unieważnienie, a także o odszkodowanie z powodu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy można wytoczyć przed sąd miejsca jej wykonania.
Za miejsce wykonania umowy uważa się miejsce spełnienia świadczenia charakterystycznego dla umów danego rodzaju, w szczególności w przypadku:
a) sprzedaży rzeczy ruchomych – miejsce, do którego rzeczy te zgodnie z umową zostały lub miały zostać dostarczone;
b) świadczenia usług – miejsce, w którym usługi zgodnie z umową były lub miały być świadczone.
Przykład: Spółka A mająca siedzibę we Wrocławiu miała dostarczyć komputery do Spółki B. Jako miejsce dostawy wskazano Białystok. Właściwy zatem będzie sąd w Białymstoku.
Jak widać na powyższych przykładach, bardzo często spółki będą musiały toczyć spory sądowe w sądach znacząco oddalonych od ich siedziby. Czy można tego uniknąć?
Wskazanie właściwego sądu w treści umowy
Strony mogą umówić się na piśmie (w praktyce najczęściej następuje to w umowie) o poddanie sądowi pierwszej instancji, który według ustawy nie jest miejscowo właściwy, sporu już wynikłego lub sporów mogących w przyszłości wyniknąć z oznaczonego stosunku prawnego. Sąd ten będzie wówczas wyłącznie właściwy, jeżeli strony nie postanowiły inaczej lub jeżeli powód nie złożył pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym. Strony mogą również ograniczyć umową pisemną prawo wyboru powoda pomiędzy kilku sądami właściwymi dla takich sporów.
Powyższe oznacza, że tak naprawdę strony mogą wybrać dowolny sąd, który będzie rozstrzygał ich spór.
Przykład: Spółka A ma siedzibę w Krakowie, a Spółka B w Szczecinie. W umowie strony ustaliły, że ewentualne spory będą rozstrzygane przez sąd w Rzeszowie.
Warto zatem zawsze zwracać uwagę, czy w umowie wskazano sąd właściwy dla rozpoznania sprawy. Najczęściej bowiem jednak że strona wskazuje sąd właściwy dla jej siedziby, co dla drugiej strony może być dużym utrudnieniem (m.in. z racji dużej odległości).
Autor:
Rafał Drzewiecki
Adwokat, Mediator, Doradca sukcesyjny
Specjalizuje się w świadczeniu pomocy prawnej dla osób fizycznych. Dużą wagę przywiązuje do prób polubownego rozwiązania sporu, także w sprawach karnych. Realizuje się zawodowo w prawie karnym, ponieważ aplikację adwokacką odbywał u adwokata specjalizującego w tej właśnie dziedzinie. Szczególnie interesuje się tematyką postpenitencjarną: systemem dozoru elektronicznego, przerwy w odbywaniu kary, warunkowego przedterminowego zwolnienia.
Skontaktuj się ze specjalistą
Przygotowanie do ekspansji międzynarodowej: dlaczego kompleksowe ubezpieczenie jest kluczowe dla firm planujących rozwój za granicą?
Ekspansja na rynki zagraniczne to ogromne wyzwanie, które wiąże się z różnorodnymi ryzykami, takimi jak zmienne przepisy,...
Zabezpieczenia finansowe dla sektora produkcyjnego: jak odpowiednie ubezpieczenia wspierają stabilność finansową firmy
Sektor produkcyjny w Polsce mierzy się z dużymi wyzwaniami, które mogą wpływać na stabilność finansową. W artykule omawiamy,...
Bezpieczeństwo cybernetyczne a ubezpieczenie: czy Twoja firma jest gotowa na zagrożenia XXI wieku?
W dobie gwałtownego rozwoju technologii cyfrowych przedsiębiorstwa muszą mierzyć się z nowymi, dynamicznie zmieniającymi się...