Pozorne bankructwo – jak chronić się przed nieuczciwym dłużnikiem

Każdy wierzyciel wchodząc w dwustronny stosunek zobowiązaniowy ma nadzieję, iż nie tylko on spełni świadczenie, ale zostanie ono także spełnione na jego rzecz. Nierzadko dochodzi jednak do sytuacji, kiedy druga ze stron stosunku zobowiązaniowego nie ma zamiaru wykonać swojego zobowiązania, jak spłata pożyczki, tym samym podejmuje wszelkie działania, aby skutecznie tego uniknąć. Tego typu działania, które są podejmowane na niekorzyść wierzyciela zostały spenalizowane w polskim kodeksie karnym i wskazano je w art. 300-302 k.k. Jednym z tych działań jest właśnie doprowadzenie do pozornego bankructwa (art. 301 kodeksu karnego).

Czym właściwie jest pozorne bankructwo?

Termin pozornego bankructwa wywodzi się z kodeksu karnego i oznacza celowe przeniesienie składników swojego majątku, bądź doprowadzenie się w sposób lekkomyślny do niewypłacalności, w celu pokrzywdzenia kilku wierzycieli. Oznacza to, iż przepis art. 301 k.k. może być stosowany jedynie w takiej sytuacji, kiedy jest jeden dłużnik, natomiast kilku wierzycieli posiada wobec niego roszczenie, niekoniecznie z tego samego stosunku prawnego. Sam przepis rozdziela doprowadzenie do pozornego bankructwa na trzy grupy:

  • Przeniesienie składników swojego majątku na nową jednostkę gospodarczą;
  • Doprowadzenie do swojej niewypłacalności lub upadłości
  • Doprowadzenie do swojej niewypłacalności lub upadłości przez lekkomyślność działania

Jak więc wynika z powyższego, poszczególne paragrafy art. 301 k.k. obejmują doprowadzenie się do pozornego bankructwa nie tylko w sposób umyślny (§ 1 i 2), ale również w sposób nieumyślny (§ 3). Objęte treścią tego przepisy zostały w większości niekorzystne dla wierzyciela czynności podejmowane przez dłużnika.

Jakie konsekwencje wynikają z pozornego bankructwa?

Znaczna część konsekwencji wynika z przepisów prawa cywilnego i obejmuje chociażby unieważnienie czynności prawnych, które miały na celu obejście przepisów prawa (zgodnie z art. 58 k.c.). Nadto na dłużnika nałożony zostanie obowiązek spłaty wierzycieli, a zobowiązanie spełniane okresowo (chociażby ratami) może zostać postawione w stan wymagalności. Innym aspektem, który z kolei wynika z kodeksu karnego jest odpowiedzialność karna za podejmowanie takich działań. Zagrożone jest to karą ograniczenia wolności, bądź pozbawienia wolności, nawet do 5 lat. Tak surowe konsekwencje działań wynikają z funkcji ochronnej prawa karnego oraz potrzeby zachowania pewności prawa oraz obrotu gospodarczego. Działania na szkodę wierzycieli nie znajdują przyzwolenia w przepisach prawa, a środki wskazane w prawie cywilnym nie spełniają w całości podstawowym funkcjom prawa.

Jeżeli masz wątpliwości co do uczciwości dłużnika oraz zgodności z prawem działań, które podejmuje, skontaktuj się z Kancelarią.

Autor:

Grzegorz Streckbein

Doradca restrukturyzacyjny, Adwokat

Doradca restrukturyzacyjny. Adwokat. Studia prawnicze ukończył na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. W swojej codziennej praktyce zajmuje się przede wszystkim kwestiami związanymi z bieżącą obsługą podmiotów gospodarczych, ze szczególnym naciskiem na obsługę korporacyjną. W obrębie jego zainteresowań pozostają także sprawy z zakresu reorganizacji oraz fuzji i przejęć (M&A). Doradza zarządom oraz radom nadzorczym spółek kapitałowych.

Skontaktuj się ze specjalistą