Fałszerstwo materialne i intelektualne faktur, faktury nierzetelne, a odpowiedzialność karna i karno – skarbowa.

Jest to tzw. fałszerstwo materialne faktur. Przestępstwo to polega na podrobieniu faktury, aby pochodziła od innego podmiotu i wydawała się autentyczna, przerobienie faktury to zaś dokonanie zmian w treści autentycznego dokumentu, nie mając do tego upoważnienia, może to być przykładowo dokonanie zmian istotnych danych na fakturze.  

Odpowiedzialności karnej podlega też ten kto wystawia fakturę lub faktury, zawierające kwotę należności ogółem, której wartość lub łączna wartość jest znaczna, poświadczając nieprawdę co do okoliczności faktycznych mogących mieć znaczenie dla określenia wysokości należności publicznoprawnej lub jej zwrotu albo zwrotu innej należności o charakterze podatkowym lub takiej faktury lub faktur używa. Jest to fałszerstwo intelektualne faktur. 

Nadmienić należy, iż przestępstwo to może być popełnione jedynie przez osoby mające uprawnienia do wystawienia faktur. Dodatkowo wartość faktur musi być znaczna tj. powyżej 200.000 zł. Faktura pochodzi tutaj od podmiotu legalnego, jest autentyczna ale mamy tutaj do czynienia z poświadczeniem nieprawdy, np. czynność udokumentowana fakturą nie miała miejsca. 

Zagrożenie karą w obu przypadkach w typie podstawowym jest wysokie, tj. od 6 miesięcy do 8 lat pozbawienia wolności. W przypadku mniejszej wagi (typ uprzywilejowany) sprawca podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.  W typie kwalifikowanym (dotyczy faktur, zawierających kwotę należności ogółem, której wartość lub łączna wartość jest większa niż pięciokrotność kwoty określającej mienie wielkiej wartości tj. 5000.000 zł.) Kodeks karny przewiduje dla sprawcy karę pozbawienia wolności na czas nie krótszy niż 3 lata. Zatem mamy tutaj już do czynienia nie z występkiem, a zbrodnią. W przypadku zaś, gdy przestępstwa te dotyczą faktury lub faktur, zawierających kwotę należności ogółem, której wartość lub łączna wartość jest większa niż dziesięciokrotność kwoty określającej mienie wielkiej wartości tj. 10.000.000 zł sprawca podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy niż 5 lat albo karze 25 lat pozbawienia wolności (art. 277 a k.k.) Mamy tutaj do czynienia zatem z analogicznym zagrożeniem karnym jak przypadku fałszerstwa pieniędzy i papierów wartościowych (art. 310 k.k,.). Z użyciem faktur związana jest sytuacja m.in. dotycząca zaewidencjonowania ich w księgach rachunkowych i w konsekwencji w JPK VAT.

Kodeks karny skarbowy penalizuje zaś wystawienia faktury w sposób nierzetelny jak i posługiwanie się tą fakturą.  Nie mamy tutaj do czynienia z taką doniosłością jak w przypadku fałszerstwa materialnego czy intelektualnego faktur. Działania sprawy nie są nakierowane na celowe uzyskanie korzyści podatkowej. Nierzetelność faktury wynika generalnie z błędu podatnika. Nie można jednak w szczególnych okolicznościach wykluczyć zastosowanie normy prawnej dotyczącego idealnego zbiegu przestępstw, tj. przypadku, gdy czyn wypełnia zarówno znamiona wynikające z norm przepisu Kodeksu karnego jak i Kodeksu karnego – skarbowego.