Zabezpieczenie wierzytelności w przypadku przedsiębiorców – zastaw rejestrowy

Zastaw rejestrowy to ograniczone prawo rzeczowe ustanawiane na ruchomości lub prawie mające na celu zabezpieczenie wierzytelności. Wierzyciel (zwany także zastawnikiem) w wyniku ustanowienia zastawu rejestrowego może zaspokoić swoje roszczenie z ruchomości objętej zastawem rejestrowym nawet jeśli właściciel ruchomości się zmieni już po dokonaniu wpisu do rejestru zastawów. Dodatkowym atutem zastawu rejestrowego jest pierwszeństwo do zaspokojenia się z konkretnej ruchomości przed wierzycielami osobistymi dłużnika. Co więcej wierzyciel nie musi martwić się położeniem ruchomości, natomiast zastawca (osoba, której zobowiązanie jest zabezpieczane) ma możliwość dalszego korzystania z rzeczy, a nawet ma prawo do rozporządzania rzeczą. Co więcej przedmiotami zastawianymi mogą być rzecz oznaczone co do tożsamości jak i co do gatunku, a także rzeczy które jeszcze w danym momencie nie istnieją lub prawa (takie jak prawa z papierów wartościowych). W zależności od rodzaju zastawianego przedmiotu lub prawa należy zachować szczególną ostrożność przy sporządzaniu umowy zastawu rejestrowego, bowiem błędne oznaczenie przedmiotu zastawu może prowadzić do niemożliwości wykonywania praw zastawnikowi.

Procedura ustanowienia zastawu rejestrowego

W celu ustanowienia zastawu rejestrowego należy sporządzić umowę, której stronami jest zastawca i zastawnik. Zastawca musi posiadać prawo do rozporządzania przedmiotem zastawu. Zastawnikiem może z kolei być wierzyciel potencjalnego zastawcy, obecnie przepisy nie uprawniają do bycia zastawnikiem konkretnej grupy wierzycieli.

Elementami niezbędnymi w umowie o ustanowienie zastawu rejestrowego są takie informacje jak: opis stron umowy, opis i wskazanie przedmiotu zastawu, opisu wierzytelności, którą zastaw zabezpiecza, sumy zabezpieczenia określonej jako konkretna kwota do wysokości której zastawnik będzie mógł zaspokoić z przedmiotu zastawu swoje roszczenia w przyszłości.

Oprócz zawarcia umowy o ustanowienie zastawu rejestrowego w formie pisemnej pod rygorem nieważności należy pamiętać, że dopiero wpis do rejestru zastawów daje możliwość realizowania uprawnień po stronie zastawnika wynikających z umowy o ustanowienie zastawu rejestrowego.

Wniosek o wpis do rejestru zastawów może złożyć zastawca lub zastawnik, w tym celu powinien on wypełnić urzędowy formularz, który należy złożyć wraz z umową o ustanowienie zastawu rejestrowego oraz opłatą sądową, która obecnie wynosi 200 złotych. Wniosek wraz z załącznikami składa się do sądu, właściwego ze względu na miejsce siedziby zastawcy.

Jak zaspokoić roszczenie z przedmiotu zastawu rejestrowego?

Sposobów na zaspokojenie roszczeń z przedmiotu zastawu jest kilka, najbardziej oczywistym jest przejęcie przedmiotu zastawu rejestrowego na własność, co jednak nie zawsze odpowiada potrzebom i możliwością wierzyciela.

Kolejnym dość oczywistym sposobem jest zaspokojenie z przedmiotu zastawu w drodze postępowania egzekucyjnego na podstawie kodeksu postępowania cywilnego.

Sama umowa o ustanowienie zastawu rejestrowego może także regulować sposób zaspokojenia roszczeń.