Ukryte zyski w estońskim CIT a PIT – kiedy pojawia się podwójne opodatkowanie?

Czym są ukryte zyski w estońskim CIT?

W klasycznym systemie opodatkowania CIT spółka płaci podatek od wypracowanego dochodu, a następnie wspólnicy – od dywidendy. Estoński CIT działa inaczej – spółka nie płaci podatku tak długo, jak zysk pozostaje w firmie. Momentem opodatkowania jest jego dystrybucja.

Nie każde jednak świadczenie na rzecz wspólników czy powiązanych podmiotów musi przybrać formę jawnej wypłaty dywidendy. Właśnie dlatego ustawodawca wprowadził pojęcie ukrytych zysków – czyli wydatków spółki, które w rzeczywistości mogą stanowić formę dystrybucji dochodu do wspólników lub osób z nimi powiązanych.

Zgodnie z art. 28m ust. 3 ustawy o CIT, do ukrytych zysków zalicza się m.in.:

• wydatki na rzecz wspólników lub podmiotów powiązanych, które nie są bezpośrednio związane z działalnością gospodarczą spółki,
• nadwyżki zwracanych dopłat ponad wartość wniesionych dopłat,
• wynagrodzenie z tytułu umorzenia udziału, zmniejszenia udziału kapitałowego, wystąpienia ze spółki,
• świadczenia nieodpłatne i częściowo odpłatne na rzecz wspólników (np. użyczenie majątku spółki na prywatne cele wspólnika),
• świadczenia na rzecz podmiotów powiązanych, jeśli nie wynikają one z typowych relacji biznesowych,
• nadmierne wynagrodzenia dla wspólników, np. zawyżone wynagrodzenie za pracę lub usługi, które wykraczają poza standardy rynkowe.

Warto podkreślić, że katalog ukrytych zysków jest otwarty – oznacza to, że fiskus może uznać za ukryty zysk również inne świadczenia, które spełniają ogólne kryteria.

Czy ukryte zyski podlegają podwójnemu opodatkowaniu?

Jednym z najczęściej pojawiających się pytań jest to, czy ukryte zyski są opodatkowane tylko w CIT, czy również w PIT wspólnika? Odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna i zależy od konkretnej sytuacji.

1. Opodatkowanie ukrytych zysków w CIT

Jeśli spółka wypłaca ukryty zysk, jest zobowiązana do zapłaty podatku ryczałtem od dochodów spółek według stawek:

• 10% – dla małych podatników i podatników rozpoczynających działalność,
• 20% – dla pozostałych podatników.

Podatek należy zapłacić w miesiącu, w którym świadczenie miało miejsce.

2. Czy wspólnik musi zapłacić PIT od ukrytych zysków?

Podstawowe zasady opodatkowania PIT zakładają, że przychód powstaje dopiero wtedy, gdy podatnik faktycznie otrzyma pieniądze lub inne świadczenie majątkowe. Zatem, aby ukryte zyski podlegały opodatkowaniu PIT, musi nastąpić faktyczne przysporzenie majątkowe po stronie wspólnika.

• Jeśli wspólnik otrzymuje świadczenie o charakterze majątkowym (np. nadwyżkę zwróconych dopłat), to powinien zapłacić PIT..
• Jeśli jednak spółka ponosi wydatek na rzecz wspólnika, ale wspólnik nie otrzymuje realnego przysporzenia (np. amortyzacja leasingowanego samochodu), PIT nie występuje.

W praktyce oznacza to, że nie każde świadczenie uznane za ukryty zysk w CIT automatycznie rodzi obowiązek zapłaty PIT przez wspólnika.

Jak uniknąć podwójnego opodatkowania ukrytych zysków?

Wielu przedsiębiorców obawia się estońskiego CIT właśnie ze względu na potencjalne ryzyko podwójnego opodatkowania. Istnieją jednak sposoby, aby to ryzyko zminimalizować:

Transparentna polityka wynagrodzeń – wynagrodzenie wspólników powinno odpowiadać rynkowym standardom, aby nie było uznane za ukryty zysk.
Unikanie świadczeń, które nie mają uzasadnienia biznesowego – świadczenia niepowiązane z działalnością firmy zwiększają ryzyko ich zakwestionowania przez organy podatkowe.
Optymalizacja struktury organizacyjnej – odpowiednia konstrukcja umów i przepływów finansowych może pozwolić na uniknięcie sytuacji, w której dochodzi do niekorzystnego opodatkowania.
Analiza podatkowa przed wdrożeniem estońskiego CIT – każda firma powinna dokładnie przeanalizować swoją sytuację i skonsultować się z doradcą podatkowym, zanim zdecyduje się na estoński CIT.

Podsumowanie

Ukryte zyski w estońskim CIT są specyficzną kategorią dochodu, która wymaga szczególnej uwagi przedsiębiorców. Mogą one podlegać opodatkowaniu zarówno w CIT, jak i w PIT, ale nie zawsze dochodzi do podwójnego opodatkowania. Kluczowe jest dokładne przeanalizowanie każdego przypadku oraz stosowanie rozwiązań, które minimalizują ryzyko niekorzystnych skutków podatkowych.

Jeśli Twoja firma planuje przejście na estoński CIT lub już z niego korzysta, warto skonsultować się z doradcami podatkowymi BTLA. Nasze doświadczenie w zakresie estońskiego CIT i ukrytych zysków pozwala skutecznie zabezpieczyć interesy spółek i wspólników.