Jakie są konsekwencje nierzetelnego prowadzenia ksiąg?

W przypadku nierzetelnego prowadzenia ksiąg, należy wyjść od definicji samego pojęcia. Zgodnie z art. 53 § 22 KKS księga nierzetelna jest to księga, która pozostaje prowadzona niezgodnie ze stanem rzeczywistym. Wśród czynników wpływających na nierzetelność księgi rachunkowej wymienia się między innymi zawarcie wpisów o nieistniejących zdarzeniach bądź pominięcie zdarzeń, które rzeczywiście miały miejsce. Z kolei w art. 53 § 23 KKS zdefiniowano pojęcie księgi wadliwej. Jak wynika z treści przepisu, księgą wadliwą jest taka księga, która jest prowadzona niezgodnie z obowiązującymi przepisami prawa.

Kto odpowiada za nierzetelne lub wadliwe prowadzenie ksiąg?

Zgodnie z art. 4 ust. 5 ustawy o rachunkowości odpowiedzialność za prowadzenie ksiąg rachunkowych spoczywa na kierowniku jednostki i to on ponosi odpowiedzialność za określone ustawą obowiązki w zakresie rachunkowości. Jeżeli podatnik jest osobą fizyczną prowadzącą jednoosobową działalność gospodarczą, to odpowiada samodzielnie. Jeśli podatnik jest jednostką organizacyjną (np. spółką), to odpowiada osoba, która w tej jednostce jest odpowiedzialna za prowadzenie księgowości. Z kolei powierzając prowadzenie ksiąg podmiotowi zewnętrznemu nie zostaje się całkowicie zwolnionym z odpowiedzialności. Wynika to z faktu, że podmiocie odpowiedzialnym za prowadzenie ksiąg pozostaje w dalszym ciągu obowiązek nadzoru nad firmą zewnętrzną.

Jakie kary są przewidziane za nierzetelne prowadzenie ksiąg?

Zgodnie z treścią art. 61 § 1 k.k.s. nierzetelne prowadzenie ksiąg zagrożone jest karą grzywny do 240 stawek dziennych. Od powyższej zasady przewidziano wypadek mniejszej wagi (art. 61 § 2 k.k.s.). Jest to taka sytuacja, w której Sąd stwierdza, że ze względu na szczególne okoliczności – zarówno przedmiotowe jak i podmiotowe – zachowanie sprawcy cechowało się niską społeczną szkodliwością, sposób i okoliczności popełnienia czynu zabronionego nie wskazują na rażące lekceważenie przez sprawcę porządku finansowo-prawnego, reguł ostrożności wymaganych w danych okolicznościach, bądź sprawca dopuszczający się czynu zabronionego, którego przedmiot nie przekracza kwoty małej wartości, czyni to z pobudek, które winny zasługiwać na uwzględnienie. Z kolei za wadliwe prowadzenie ksiąg, odpowiedzialność pozostaje tożsama jak za wykroczenie.

 

Autor:

Dr Artur Oleś

Adwokat, Doradca podatkowy, EMBA

Adwokat, doradca podatkowy, doktor nauk prawnych, EMBA, Prezes Sądu Arbitrażowego przy RIPH w Gliwicach. Specjalizuje się w zagadnieniach związanych z optymalizacjami podatkowymi, fuzjach i przejęciach oraz w prawie karnym i karno-skarbowym. Autor publikacji naukowych poświęconych m.in. ordynacji podatkowej, podatkowi VAT i dochodom uzyskiwanym za pośrednictwem planów motywacyjnych w postaci akcji oraz opcji na akcje.  Posiada bogate doświadczenie i szeroką wiedzę z zakresu prawa i podatków.

Skontaktuj się ze specjalistą